Nazal polip nedir?
Nazal polip ya da burun polipi, burun boşlukları içerisine yerleşmiş, yumuşak, ağrısız, kanser dışı kitlelerdir. Genellikle üzüm salkımı gibi büyüyerek aşağıya doğru sarkarlar. Ayrıntılı bilgileri https://www.kulakburunbogaz.info/?s=nazal+polip linkindeki sayfalarda bulabilirsiniz. "Nazal poliposiz" birden fazla polip olması anlamında kullanılmaktadır.Nazal polip nedenleri ve ortaya çıkma mekanizması
Nazal polipler, allerjik astım ya da rinit, tekrarlayan enfeksiyonlar, ilaç sensitivitesi, veya çeşitli bağışıklık sistemi hastalıkları nedeniyle ortaya çıkan mukozal yüzeylerde kronik inflamasyon sonucu ortaya çıkarlar.
Nazal polip nasıl ortaya çıkar?
Nazal polip nedenleri, bilim insanları tarafından henüz net olarak aydınlatılamamıştır. Kronik mukozal inflamasyon ya da irritasyon en çok suçlanan ve düşünülen nedenlerdir. Sürekli olarak enfeksiyon, allerji, kronik irritasyon ya da bağışıklık sistemi hastalığı zemininde burun içerisini kaplayan mukozalarda sıvı üretebilen mukoza zarı şeklinde bir yapı ortaya çıkar ve polip halini alır. Burun polibi olan insanların diğer insanlardan farklı olarak polip oluşumuna neden olabilen farklı bir bağışıklık sistemi yanıtının olduğu savunulmaktadır.
Nazal polip için risk faktörleri
Burun mukozasında inflamasyonu tetikleyebilecek aşağıdaki hastalık ve durumlarda nazal polip görülme riski artar:• Astım (genel hava yolu enflamasyonu)
• Allerjik fungal sinüzit
• Ksitik fibrozis (genetik bozukluk sonucu burun ve sinüs salgılarının anormal, koyu kıvamlı ve yapışkan olması)
• Churg-Strauss sendromu (kan damarlarının iltihabına neden olan nadir bir hastalıktır)
• Kronik sinüzit ya da burun içerisinde enfeksiyona neden olabilecek başka kitlelerin varlığı
• Ailede nazal polip bulunan başka bireylerin olması (genetik yatkınlık)
Nazal polipler burun içerisinde en sık hangi bölgelerde görülür?
Nazal polipler burun içerisinde her yerde görülebilir. En sık olarak sinüslerin burun içerisine boğalma alanları ve sinüzitin başlangıç noktaları (osteometal kompleks bölgesi)' nde görülürler. Bazen normal burun etleri bile polipleşebilir.
Nazal polip en çok hangi yaşlarda görülür?
Nazal polipler her yaşta ortaya çıkabilir. En sık genç ve orta yaşlı yetişkinlerde görülür.Nazal polip belirtileri
Nazal polip olan hastalarda genellikle kronik sinüzit (12 haftadan uzun süren sinüzit hastalığı) eşlik eder ve belirtileri kronik sinüzit ile üst üste binebilir. Bununla birlikte her kronik sinüziti olan hastada nazal polip olması şart değildir. Nazal polipler çok büyüdüklerinde, burun içi pasajı tıkayarak ciddi solunum sıkıntısına neden olabilirler.
Nazal polip ve kronik sinüzitin ortak belirtileri belirtileri şunlardır:
• Burun akıntısı• Kalıcı tıkanıklığı
• Geniz akıntısı
• Koku almada azalma ya da tamamen ortadan kalkma
• Tat duyusunun kaybı
• Yüz ağrısı ya da baş ağrısı
• Üst dişlerde ağrı
• Alın ve yüz bölgesinde basınç hissi
• Horlama
• Göz çevresindeki kaşıntı
Nazal polipli hastalar doktora ne zaman başvurmalıdır?
Yukarıda sayılan belirtiler kesintisiz 10 günden fazla sürerse doktora başvurulması uygundur. Bu durumda zaten soğuk algınlığı ve alerjik rinit gibi burun tıkanıklığına neden olabilecek hastalıklar açısından da hastanın değerlendirilmesi yapılacaktır. Bunun dışında, yukarıdaki belirtilerin giderek artması ve kötüleşmesi, ciddi solunum zorluğu, çift görme, kulaklarda basınç ve ya tıkanıklık hissi gibi belirtilerin olması durumunda (yabancı kaynaklar ateş, çift görme artan baş ağrısını da eklemişler ancak bunlar kronik sinüzitin riskleri arasında ...) bir KBB uzmanına hastanın başvurması uygundur.
Nazal polip nedeniyle ortaya çıkabilecek ciddi sağlık sorunları
Nazal polipler burun içerisinde sıvı ve hava drenajını bloke ettiklerinden aşağıdaki ciddi sağlık sorunlarına neden olabilirler:• Obstrüktif uyku apnesi sendromu
• Astım ataklarında sıklaşma (kronik sinüzitin kendisi de astım ataklarını sıklaştırabilir
• Sinüs enfeksiyonları (nazal polipler sinüslerin boşalma yollarını kapatabilir ve tekrarlayan sinüzit ataklarına neden olabilir
• Sinüzitin gözlere yayılması ve görme değişiklikleri (bu bilgi yabancı kaynaklarda sıklıkla vurgulanıyor ancak oldukça nadir bir durum, daha çok kronik sinüzite ait bir risk faktörü)
• Menenjit (bu bilgi de yabancı kaynaklarda sıklıkla vurgulanıyor ancak oldukça nadir bir durum, daha çok kronik sinüzite ait bir risk faktörü)
Nazal polip tanısı nasıl konulur ve hangi testler gerekebilir?
Burunda polip olan hastalarda, hastanın şikayetleri ve dikkatli bir KBB muayenesi ile anlaşılabilir. Bazen sadece basit bir burun içi ışıklı muayene yeterlidir. Nazal polip tanısı için aşağıdaki test ve yöntemler kullanılabilir:• Endoskopik burun muayenesi (nazal polipler genellikle kolayca görülebilir)
• Görüntüleme çalışmaları (genellikle Paranazal Sinüs Tomografisi istenilmektedir. Bazen manyetik rezonans görüntüleme (MRG) de istenilebilmektedir)
• Allerji testleri (kronik inflamasyona katkıda bulunup bulunmadığına karar verebilmek için deri prick testleri ve allerji için kan tahlilleri istenilebilir)
• Kistik fibrozis için testler (özellikle burununda birden fazla polip bulunan genç yaştaki hastalarda, mukus üretimini etkileyen genetik bir hastalık olan kistik fibrozis içn testler gerekebilmektedir. Gözyaşı, ter, tükürük ve sindirim suları için test için kullanılabilir. Non invaziv ter testi ve kromozom analizi en sık kullanılan testlerdir)
Nazal polip tedavisi nasıl yapılır?
Kronik sinüzit zaten tedavisi kolay olmayan bir sağlık sorunudur Bu hastalarda nazal polip varlığında tedavi çok daha zor ve karmaşık olabilmektedir. Nazal polip tedavisinde en az yan etkisi olan ve uzun etkili medikal tedaviler planlanmalıdır. Nazal polip tedavisinde amaç, poliplerin boyutunu küçültmek veya ortadan kaldırmaktır. Nazal polipler tüm tedavilere rağmen tekrarlama eğilimindedir. Cerrahi tedavi özellikle burun içerisindeki hava yollarının tamamen tıkanması ya da medikal tedavi ile şikayetlerin artık azalmaması durumunda tercih edilmektedir.Nazal polip için ilaç tedavisi
Nazal polip tedavisinde aşağıdaki ilaç grupları kullanılabilir:• Kortikosteroidler: Bu grup ilaçlar sprey, burun damlası, tablet ya da enjeksiyon tedavisi olarak kullanılabilmektedir. Burun içerisindeki inflamasyonu azaltırlar. Uzun yıllardır nazal polip tedavisinde en etkili medikal tedavi aracı olarak kullanılmışlardır.
• Lökotrien reseptör antagonistleri (montelukast sodyum)
• Antihistaminik ilaçlar
• Antibiyotikler (kronik sinüzit tedavisinde de kullanılabilirler)
• Aspirin duyarsızlaştırma tedavileri
Nazal polip için cerrahi tedavi
Medikal tedavi ile yeterli yanıt alınamayan ve sinüs ağızlarının tamamen tıkalı olduğu hastalarda cerrahi tedavi planlanmaktadır. Sadece burun poliplerinin koparılarak ya da diğer yöntemlerle uzaklaştırılması "nazal polipektomi" olarak adlandırılmaktadır. Bunun yanında en sık kullanılan cerrahi yöntem "Fonksiyonel endoskopik sinüs cerrahisi" dir. Ameliyat öncesi ve sonrasında kortizon içeren ilaçlar kullanılabilmektedir.
Tomografi kesitlerinin birleştirilerek 3 boyutlu hale getirildiği ve ameliyat esnasında 1 mm yanılma payı ile mükemmel anatomik detayın cerraha sunulduğu Navigasyon Yardımlı Endoskopik Sinüs Cerrahisi şuan için bilinen en etkili cerrahi tedavi yöntemidir. Yukarıdaki paranazal sinüs tomografisi kesitlerinde, sol antrokoanal polip ve maksiller sinüsten kaynakladığı bölge görülmektedir.
Nazal polip oluşumunu yavaşlatacak ya da engelleyecek öneriler
Burunda polip oluşumunu azaltmak için aşağıdaki önlemlerin alınması önemlidir:• Allerji ve astıma yönelik önleyici tedbirler ve tedaviler (allerjen temasından kaçınma, allerji mevsiminde uygun tedavi, burun içerisinin tuzlu sularla yıkanılarak allerjenlerin temizlenmesi, ev içerisinde allerjenleri azaltan önlemler ...)
• Burun içini tahriş ya da irrite eden kimyasal ajanlardan, sigara dumanından, tozdan kaçınma
• Klimalı ya da kuru havası bulunan ortamlarda ortam nemini az miktarda artırma (ayrıntıları http://www.burunkurulugu.com/ web sitesinde bulabilirsiniz)
• Düzenli tuzlu sularla burun içerisinin yıkanması (burun lavajı - ayrıntılı bilgileri bulabileceğiniz linkler >> https://www.muratenoz.com/2019/07/sinus-rinse.html / http://www.rehber.burun-estetigi-rinoplasti.com/evde-tuzlu-su-nasil-hazirlanir.html / https://www.burun-estetigi-rinoplasti.com/2019/03/evde-tuzlu-su-nasil-hazirlanir.html)
Bazı yabancı kaynaklarda, burun içi yıkama suyunun, kaynatılmış, soğutulmuş ve filtreden geçirilmiş su olması ya da steril distile su kullanılması önerilmektedir (kaynak : http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/nasal-polyps/basics/prevention/con-20023206).
Nazal polipler neden tedaviye rağmen ortaya çıkabilir?
Nazal poliplerin neden ortay çıktığı konusu net değildir ve nazal polip tedavilerinin hiçbirisi ile kesin sonuç alınabilmesi garanti değildir. 2004 yılında yapılan ve saygın bir tıp dergisinde yayınlanan makalede nazal polip tedavisi için endoskopik sinüs cerrahisi yapılmış ve sonrasında tekrar polip ortaya çıkmış hastaların çoğunda astım ve benzeri alerjik bir hastalığın olduğu savunulmuştur (kaynak makale linki >> Recurrence rates after endoscopic sinus surgery for massive sinus polyposis). Başka bir çalışmada ise tedaviye rağmen nazal polip tekrarlamaması ile alerjik hastalık (alerjik rinit ve astım), yaş, cinsiyet, yüz ağrısı, koku alamama, geniz akıntısı, baş ağrısı arasında hiçbir ilişki olmadığı özellikle tomografi kullanılarak yapılan hastalık evrelemesi ile tekrarlama riski arasında daha net bir ilişki olduğu vurgulanmıştır (yani fazla miktarda burunda polibi olan ve fazla miktarda sinüsleri etkilenmiş olan hastalarda, medikal tedavi ya da ameliyat sonrasında yeniden polip oluşumu riski daha yüksektir) (kaynak makale linki >> Factors associated with recurrent nasal polyps: a tertiary care experience). Farklı bir çalışmada yine iki önceki çalışma gibi, endoskopik sinüs cerrahisi ile nazal polip ameliyatı yapılmış ve tekrar polip ortaya çıkmış hastaların %80' inde astım bulunduğu vurgulanmıştır (yani astım olan burun polipli hastalarda, nazal polip ameliyatı sonrası tekrarlama riski daha fazla). Yine aynı makalede astım gibi aspirin intoleransının da nazal poliplerin tekrar oluşma riskini arttırmaktadır (kaynak makale linki >> Recurrent sinonasal polyposis after the endoscopic sinus surgery).
Antrokoanal polip
Burun polipleri arasında, burun içerisinde genellikle "tek" olarak bir burun deliğini tıkayan, çocuklarda görülebilen ve dikkatli endoskopik muayene ya da filmlerde tesadüfen saptanan, maksiller sinüsten kaynaklanıp arkada burun boşluğuna doğru uzanan polipler, "Antrokoanal Polip" olarak adlandırılmaktadır. Konu ile ilgili ayrıntılı bilgiler bulabileceğiniz linkler >> Antrokoanal Polip / Burun Tıkanıklığının Gözden Kaçabilen Bir Nedeni: Antrokoanal PolipNazal polip ameliyatının riskleri?
Nazal polip tedavisinde cerrahi uygulama olarak genellikle Fonksiyonel Endoskopik Sinüs Cerrahisi (FESS) kullanılmaktadır. Buna ilave olarak yaygın poliplere bağlı değişen burun anatomisi, ameliyat esnasında oryantasyon zorluğu olması nedeniyle ortaya çıkabilecek hataları en aza indirebilmek için tomografi görüntüleri ile hasta kafatasının üst üste bindirilerek 3 boyutlu mükemmel anatomik detayı cerraha sunan "Navigasyon Sistemi" de kullanılabilmektedir. Aşağıdaki riskler özellikle, önceden polip ameliyatları yapılış ve yeniden polip oluşmuş hastalarda, yaygın polipleri bulunan hastalarda, medikal tedavi almamış ve kontrolsüz yaygın polipli hastalarda daha yüksek oranda görülmektedir. Birçok cerrah, yaygın polipli ve medikal tedaviden fayda görmeyen hastalarda, Navigasyon Yardımlı Fonksiyonel Endoskopik Sinüs Cerrahisi' ni tercih etmektedir.Polip ameliyatlarının riskleri:
• Burun içerisinde yapışıklık olması
• Beyin omurilik sıvısı akması (genellikle kafa tabanı bölgesindeki sinüslerin önünde bulunan polipler alınırken beyin zarının zedelenmesine bağlı ortaya çıkar. Sonrasında Menenjit ve beyin iltihabı riski de ortaya çıkabilmektedir)
• Göz zedelenmesi (göz kasları zedelenmesi, göz içerisine enfeksiyon yayılması, göz içerisine kanama ve nadiren de göz siniri zedelenmesi ortaya çıkabilir)
• Enfeksiyon ve kanama
Kaynak linkler:
Complications of surgery for nasal polyposis and chronic rhinosinusitis: the results of a national audit in England and Wales / Complications of Nasal Polyp Surgery
Navigasyon eşliğinde endoskopik sinüs cerrahisi neden en uzun etkili tedavi aracıdır?
Burun polipler ile ilgili bilinmeyen altta yatan etyolojiler ve medikal tedavilerin kalıcı etkisinin olmaması düşünüldüğünde, risklerin azaltılarak yapılan cerrahi uygulamalara ağırlık verilmesine neden olmuştur. Burun içerisinde fazla miktarda polip bulunan hastalarda, cerrahın anatomik hakimiyetinin yeniden kazandırılması ve ameliyat esnasında hekime 3 boyutlu görüntü sunulması amacıyla Navigasyon sistemleri geliştirilmiştir. Önceden çekilen, aksiyel planda ince kesitli(mümkünse en az 1 mm ya da daha az kesit aralığı) paranazal sinüs tomografileri görüntüleri, ameliyat esnasında hastanın kafatası kemikleri ile eşleştirilerek 3 boyutlu bilgisayar destekli sinüs cerrahisi yapılmaktadır. Bu şekilde cerrah burun içerisindeki polip bulunan alanları en geniş sınırlar içerisinde çıkarabilmekte ve kafa tabanı, gözün iç kemik duvarı gibi yapıları kolay bir şekilde tanıyarak uzak durabilmektedir.Kaynak linkler:
Computer-aided endoscopic sinus surgery: a retrospective comparative study / Functional endoscopic sinus surgery assisted by navigation system ...
Nazal polip tedavisinde etkisi geçici de olsa en etkili medikal tedavi aracı: Kortizon
Günümüzde nazal poliplerin cerrahi dışı tedavisinde et etkili ilaçlar kortizon grubu ilaçlardır. Etkileri geçici de olsa, hekim kontrolünde ve belirli aralıklarla verilmesi durumunda, hastanın ameliyata kadar geçen sürecini yavaşlatabilmektedir. "Nonsurgical Treatment of Nasal Polyps Treatment & Management" isimli makalede konu çok güzel özetlenmiş ve okumanızı öneririm. Burun poliplerinin tedavisinde özellikle sistemik geçisin çok az olduğu burun içi kortizon sprey ve dmla uygulamalarının öncelikli olarak yapılması gerektiği ve bunlara yardımcı ürünlerin (antibiyotikler, antihistaminik ilaçlar, topikal diüretik tedavi ve intranasal lysine–acetylsalicylic acid ...) verilebileceği vurgulanmaktadır. Maalesef kortizon da diğer tüm tedavi araçları gibi geçici etkiye sahiptir. Özellikle kontrolsüz, takipsiz nazal plipli hastalarda, burun içi tam olarak polip dokularıyla dolduktan sonra burun içi ilaç uygulamalarının etkisi azalmakta ve mecburen ağızdan ya da damardan kortizon tedavisi gerekebilmektedir.
Nazal poliplere bitkisel tedavi
Bu konuda dikkatli olmanızı öneririm. Nazal poliplerin etyolojisi net olmasa da; allerji ilaçlarının kullanılmasının polip tedavisinde yeri mevcuttur. İnternette burun poliplerin bitkisel tedavisi için bir sürü bilgi bulabilirsiniz. Örneğin "5 Natural Cures For Nasal Polyps" linkinde zerdeçal, sarımsak, çay ağacı yağı, portakal, karahindiba ile ilgili döktürmüşler ... Lütfen etkisi net olmayan ve bilimsel olarak kanıtlanmamış ürünleri doktorunuza danışmadan kullanmayınız. Dupilumab nedir?
 |
| Astım patofizyolojisinde IL-4 ve IL-13 pleiotropik etkileri - https://www.dovepress.com/dupilumab-a-novel-treatment-for-asthma-peer-reviewed-fulltext-article-JAA |
Dupilumab, atopik hastalıkların tedavisi için tasarlanmış monoklonal antikor içeren üründür. Bu ilaç Regeneron Pharmaceuticals tarafından geliştirilmiştir.
Dupilumab nasıl etki eder?
Bu interlökin-4 reseptörü (IL-4Rα) alfa alt birimine bağlanır. IL-4Rα blokajı sayesinde dupilumab , interlökin 4 ve interlökin 13 yolunun sinyalizasyonu durdurur.
Dupilumab hangi hastalıklarda kullanılır?
İnterlökin 4 ile 13 yolları alerjik hastalıklar, özellikle de astım ve atopik dermatit patofizyolojisinde rol oynamaktadır. Yani bu ürün esas olarak alerjik hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır.
Nazal polip tedavisinde yenilikler, gelecekte olabilecekler ...
Nazal polipozis, alerjik hastalıklar gibi tedavisinde tıbbın kısmen çaresiz kaldığı bir sağlık sorunudur. İlerleyen yıllarda, hastalığın ortaya çıkmasına enden olabilecek genetik faktörler, polip başlangıcını durdurabilecek ilaçlar geliştirilebilir.
KBB & BBC Uzmanı (MD, Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgeon - ENT Doctor in Istanbul)
Muayenehane (Private Office):
Adres (Address): İncirli Cad., No:41, Kat:4, Dilek Pastanesi Üstü (Dilek Patisserie Building), Posta kodu: 34147, Bakırköy - İstanbulRandevu Tel (Appointment Phone): 0212 561 00 52
E-mail: muratenoz@gmail.com
Cep tel (Mobile phone): (+90) 533 6550199
Fax: (+90) 212 542 74 47
Yorumlar
Yorum Gönder