Akut Sinüzit Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Paranazal ​​Sinüslerin Tanımı

​Sinüsler burun boşluğunun çevresindeki kafatası kemiklerinde bulunan içi hava dolu ve mukoza ile kaplı boşluklardır. Dar kanallarla burun boşluğuna açılırlar. Bu açılma kanalları, burun boşluğundan sinüslere hava girmesini ve sinüslerin mukoza salgılarının da burun boşluğuna boşalmasını sağlarlar. Sinüslerin sağlıklı kalabilmesi için bu kanalların açık olması gerekmektedir. Kaynak: Sinusitis | American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery

Sinüzit ve Akut Sinüzit Tanımı

Sinüslerin enfeksiyonu ve enflemasyonu anlamında olan "sinüzit" kelimesi yerine aynı zamanda "rinosinüzit" kelimesi de kullanılabilmektedir. Virüs, bakteri ya da her iki birsen burun boşluğunu, sinüs kanallarını ve sonrasında da sinüsleri enfekte edebilirler. Genellikle sinüzit, viral üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra ortaya çıkar. Her yıl, 8 yetişkinden bir tanesinde sinüzit geçirdiği düşünülmektedir. Sinüzit berltilerinin ya da hastalık süresinin 4 haftadan daha ısa sürmesi durumunda bu hastalık "akut sinüzit" olarak, 4-12 hafta sürmesi durumunda subakut sinüzit, 12 haftadan uzun sürmesi durumunda kronik sinüzit olarak adlandırılmaktadır. Kaynak: Medical Treatment for Acute Sinusitis

Akut Sinüzit Belirtileri

Akut sinüzitte en belirgin olarak ortaya çıkan belirtiler, başın ön kısmı, yüz bölgesinde ağrı ve basınç hissidir. Genelde buna eşlik eden koyu sarı iltihabi akıntının burnun önünden ve arkasından akmasıdır. Ateş her zaman görülmeyebilir. Genelde viral üst solunum yolu enfeksiyonlarını takiben sinüzit ortaya çıkar ve gribal enfeksiyon ya da nezle belirtilerine ilave olarak burun akıntısının renginde koyulaşma, yüzün ön bölgesinde ve bazen gözlere ya da kaş arkasına vuran ağrının belirtilerin üzerine eklenmesi şeklinde olur.

Akut Sinüzit Tedavisi ve Tanısı İle İlgili Yeni Bilgiler

Yeni akut sinüzit tedavi rehberi (Clinical Practice Guideline: Adult Sinusitis)' e yakın dönemde vurgulanan ve akut sinüzitle ilgili değişik birkaç bilgiyi aşağıda paylaşmak isterim:

Komplikasyonsuz akut rinosinüzit tanısı için radyasyon içeren görüntüleme yöntemleri gereksizdir

Düz film radyografi, bilgisayarlı tomografi (BT) komplikasyonsuz akut sinüzit hastalığı tanısı için ilk planda gerekli değildir. Akut rinosinüzit, burun tıkanıklığı, yüz ağrısı basınç-dolgunluk ya da her ikisi ile birlikte cerahatli burun drenajı (anterior, posterior veya her ikisi) dört haftaya kadar olması şeklinde tanımlanır. Görüntüleme maliyetlidir ve hastalarda radyasyon maruziyetine neden olur.

Kronik sinüzit tanısı dışlanmadan, 90 günden daha kısa süre içerisinde ikinci kez paranazal sinüs tomografisi çekilmemelidir!

Hastaların gereksiz yere iyonizan radyasyona maruz kalmaları için, kronik sinüzit olduğu düşünülen hastaların takibinde 90 günden daha kısa süre içerisinde paranazal sinüs tomografisi çekilmemesi gerekmektedir.

Akut Sinüzit Tanısı Nasıl Konulur?

Hastada aşağıdaki belirtilerin iki ya da daha fazlası varsa ve / veya kalın, yeşil veya sarı burun akıntısı varsa, akut sinüzit teşhisi konulabilir:

◾Yüzde ağrı ve basınç
◾Burun tıkanıklığı
◾Nasal akıntı (koyu sarı iltihabi)
◾Koku duyusunda azalma
◾Öksürük

İlave olarak aşağıdaki semptomlar da mevcut olabilir:
◾Yüksek ateş
◾Halitosis (kötü kokulu nefes)
◾Yorgunluk
◾Diş ağrısı

Akut Sinüzit Tedavisi



Vakaların çoğunda, sinüzit tedavi olmadan kendiliğinden düzelmektedir. Akut sinüzitte yeni rehber, mümkünse, komplike olmayan hastalarda burun içi tuzlu su ile yıkama yapılmasını önermektedir (kaynak: Sinusitis: Symptoms, Diagnosis, and Treatment).

Akut Sinüzit İçin Ev içi Önlemler ve Antibiyotik Dışı Tedavi Uygulamaları:

◾Sıcak buhar inhalasyonu - sıcak su dolu bir kaba mentol yağı birkaç damla damlatıldıktan sonra yüze buhar uygulaması yapılması, burun içerisinden mentollü ya da okaliptüslü buhar nefesle çekilmesi hastanın şikâyetlerinde rahatlamaya neden olabilir. Bilimsel olarak kanıtlanmamış etkinlik de olsa, sıcak buhar uygulamasının antimikrobiyal ve antiinflamatuar etkisi olduğu düşünülmektedir. Çocuklar sıcak buhar uygulamasını tolere edemeyebilirler bu nedenle mentol ve oklaiptüslü damlalar yastık ya da yakalarına damlatılabilir. Dikkat edilmesi gereken nokta, bu bitkisel ürünlere alerjisi olan hastaların bu uygulamayı yapmamalarıdır.
◾Nasal yıkama -Burun yollarını temizlemek için tuzlu su durulama içeren bir ev işlemdir. Okyanus suyu spreyler, Sinüs Rinse uygulaması, neti pot ve evde bardak içerisinde tuzlu su hazırlanması şeklinde olabilir. Sinüs rinse ile ilgili yeni çektiğim video:

Sıcak uygulama: Yüzün özellikle ağrıyan bölgelerine sıcak kompres uygulaması yapılabilir. Sıcakta, bakterilerin antikorlarla öldürülmesi işlem (opsonizasyon), snüslerin boşalması kolaylaşır.
yükseltilmiş baş



◾Baş yüksekte uyumak: Bu şekilde kafa bölgesindeki kan basıncı azaldığı gibi, sinüslerin baoşalması da hızlanabilir
◾Ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar: Özellikle antinflamatuar özellikteki ağrı kesiciler, sadece ağrının değil;  ödem ve basınç hissinin de azalmasında etkili olabilir
◾Dekonjestan tabletler: Ödem azalması ve sinüs boşalma kanallarının rahatlamasında etkisi olabilir
◾Dekonjestan spreyler: Özellikle gece nefes alamayan hastalarımıza önerebiliyoruz. Bu spreylerin 5 günden daha uzun kullanılmaması gerekmektedir. Ancak tuz oranı arttırılmış sinüs rinse ile yıkamayı daha çok öneriyorum.
◾Ağızdan antioksidan bitkisel çayların tüketilmesi: Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları esnasında, ağız yolu ile alınan sıvıların tüketiminin arttırılması balgam söktürücü etkinliğe ve burun içi akıntıların sıvılaşmasını sağlayabileceği gibi; antioksidan özellikte olan zencefil, limon kabuğu, nane, ıhlamur, kuşburnu, ekinezya, adaçayı vücut direncinin arttırılması konusunda faydalı olabilir. İlave olarak propolisli dağ balları da faydalıdır.
◾İstirahat süresinin arttırılması: Akut snüzit olan hastaların ilave olarak 1-2 saat uygu uyumaları ve ağır yorucu işlerden kaçınmaları bağışıklık sisteminin sağlıklı çalışması için faydalı olabilir.
◾Sigara ve dumanından kaçınmak: Sigarana dumanına maruziyet, farklı mekanizmalarla burun içini enfeksiyonlara daha yatkın hale getirmektedir. Akut sinüzit geçiren hastaların temiz güneş gören ortamda bulunmaları ise tam tersi olarak etken mikroorganizmaların üremesini zorlaştırmaktadır.

Akut sinüzit animasyonu ve balonla ya da endoskopik sinüs cerrahisi ile sinüslerin boşaltılması videosu:

Aşağıda güzel bir sinüzit animasyonu mevcut. Sizlerle paylaşmak için ekledim ancak, videonun sonunda balonla sinüs kanallarının açılması ve endoskopik sinüs cerrahisi (göz atMak isterseniz konu ile ilgili link >> Fonksiyonel Endoskopik Sinüs Cerrahisi) ile sinüs kanalının açılması animasyonu da mevcut. Genelde akut sinüzitte kompliKasyon olmadığı sürece cerrahi tedavi uygulanmaz.

Akut sinüzit için antibiyotik tedavisi

Klinik çalışmaların göre antibiyotikler komplikasyonsuz sinüzit olgularında sınırlı etkinliğe sahiptir ve hastaların çoğu 2 hafta içinde ilaçsız düzelmektedir. Ancak, ciddi semptomları olan hastalarda, yüksek ateş, yanaklarda şiddetli ağrı ve yüzün bir bölümünde şişlik olması gibi antibiyotik tedavisi gerekli olabilir (kaynak: Sinusitis: Symptoms, Diagnosis, and Treatment). Muayene eden KBB doktorunuza güvenerek hareket etmeniz en doğru seçenek olacaktır.

​

Dr. Murat Enöz
KBB & BBC Uzmanı (MD, Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgeon - ENT Doctor in Istanbul)

Muayenehane (Private Office):

Adres (Address): İncirli Cad., No:41, Kat:4, Dilek Pastanesi Üstü (Dilek Patisserie Building), Posta kodu: 34147, Bakırköy - İstanbul

Randevu Tel (Appointment Phone): 0212 561 00 52

E-mail: muratenoz@gmail.com

​Cep tel (Mobile phone): (+90) 533 6550199

Fax: (+90) 212 542 74 47