Uyku Apnesi Sendromunun Genel Anestezi Riskleri Üzerine Etkisi
Uyku, insan varlığının ayrılmaz bir parçasıdır
Uyku, insan varlığının ayrılmaz bir parçasıdır ve şimdi, her zamankinden daha fazla, klinik ve araştırma konusundaki konudur. Neden hayatımızın yaklaşık üçte birini uyuyarak geçiriyoruz? Uyku muhtemelen, özellikle beyin için, kurtarma işlevine sahiptir. Hızlı göz hareketi uykusu boyunca, katekolamin sistemindeki nöronal bağlantılar oluşur ve bu aktivite bilişsel işlevi korumak için esastır.Uyku apnesi, belirtileri ve neden olabileceği sağlı sorunları
Uykuda solunum yolunun kapanması (kollaps) ya da daralması nedeniyle hastalarda horlama ve uyku apnesi ortaya çıkabilmektedir. Uyku apnesi yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve iktidarsızlık gibi sağlık sorunlarına yol açabilir ve ameliyat sırasında komplikasyonlara neden olabilir.Obstrüktif uyku apnesi, boğazınızın arkasındaki yumuşak dokunun uyku sırasında daraldığı ve kapandığı anlamına gelir, böylece nefes alma durabilir. Vücudunuz sizi uyandırarak nefesinizi yeniden başlatır. Bu döngü gece boyunca birçok kez (muhtemelen yüzlerce) gerçekleşebilir.
Herkes uyku apnesinden muzdarip olabilir - hatta çocuklar bile - ancak kilolu olan 40 yaş üstü erkeklerde daha sık görülür. Uyku apnesi olabileceğinizi düşünüyorsanız, işte dikkat etmeniz gereken uyku apnesi sendromunun belirtileri:
- Yorgun hissetmek - Gündüzleri uykululuk hali
- Derin uykuda kalmakta zorluk - Nefes almayı kesersiniz, böylece vücudunuz sizi tekrar tekrar uyandırır
- Horlama - Size, sık sık horladığınız veya gece boyunca nefes almayı bıraktığınızı söyleyen birileri olabilir!
- Geceleri uykuda çok hareketli olmak - Bacaklarınız veya kollarınız uykuda iken sarsılır veya gece boyunca çok fazla dönderip hareket ttiriyor olabilirsiniz!
- Uyurken nefes durmasının ardından nefes tutma çabasına bağlı değişik sesler çıkarmak - Uykunuz sırasında aniden "snorting" sesleri çıkarıyorsunuz; bu, nefes almayı bıraktığınızı ve nefesini tutmaya çalıştığınızı göstermektedir
Obstrüktif uyku apnesine bağlı semptomları madde madde aşağıdaki gibi zöetlenilebilir:
Yetişkinlerde
- Ağır kalıcı horlama
- Gündüz aşırı uyku hali
- Yatak partneri tarafından gözlemlenen apneler
- Uyanırken boğulma hissi
- Gastro-özofageal reflü
- Konsantre yeteneği azaltılmış
- Hafıza kaybı
- Kişilik değişiklikleri
- Ruh hali
- Gece terleme
- Noktüri (gece işemesi)
- Sabahları kuru ağız
- Huzursuz uyku
- Sabah baş ağrısı
- İktidarsızlık
- Horlama
- Huzursuz uyku
- Uyuklama
- Hiperaktivite
- Saldırganlık ve davranışsal rahatsızlık
- Sık soğuk algınlığı veya öksürük
- Sabit uyku pozisyonları
Uyku apnesi anesteziyi nasıl etkiler?
Anestezi, özellikle genel anestezi, obstrüktif uyku apnesi olan insanlar için tehlikeli olabilir. Bu durum anesteziyi riskli yapar, çünkü nefesi yavaşlatır ve sizi etkilerine karşı daha duyarlı hale getirebilir. Uyku apnesi ayrıca, bilincin tekrar kazanılmasını ve ameliyattan sonra nefes almayı zorlaştırabilir. Ciddi komplikasyonlar reintubasyonları ve kardiyak olayları içerir.
Genel anestezi verilmesi için ilk olarak hastaya damar yolu ile verilen kas gevşetici ilaçların ilk uygulanması sonrasında, hastalarda uykuya benzer şekilde boğaz yollarında kapanma ortaya çıkabilir. Özellikle çene altı yağlı, kısa ve kalın boyunlu, şişman hastalarda bu daha belirgindir. Burada hastane şartları, malzemeler ve tecrübeli bir anestezi hekimin varlığı çok önemlidir.
Fleksibl fiberoptik laringoskop |
Yandaki fotoğrafta gördüğünüz "Fleksibl fiberoptik laringoskop" sistemi özellikle hava yolu dar ve uyku apnesi sendromu olan hastalarda, anestezi entübasyon tüpünün kolay bir şekilde yerleştirilmesi için kullanılmaktadır. Uyku apnesi olan ve genel anestezi başlangıcında ciddi boğaz hava yolunda kapanma ortaya çıkan hastalarda, bu sistem yerine el laringoskopu ile ağız ve çene açılarak tüp yerleştirilmesi esnasında, ilave risk olarak çene ve diş yaralanmaları ortaya çıkabilmektedir.
Genel anestezi risklerinin azaltılması amacıyla, tıkayıcı uyku apnesi sendromu olan ve genel anestezi verilen hastaların, ameliyat sonrasında normalden biraz daha uzun süre ameliyathanede gözlem altında tutulması önemlidir.
Obstrüktif uyku apnesi hastalarının %80' tanı konulmamıştır!
Obstrüktif uyku apnesi olan hastalar, ameliyatın obstrüktif uyku apnesiyle ilişkili olup olmadığına bakılmaksızın, genel anestezi altında cerrahi müdahale veya diğer basit cerrahi müdahalelerde komplikasyon geliştirme riski altındadır. Biçok hasta sadece "ben yorgun uyanıyorum" ya da "alışkanlık hep uykuda terlerim" gibi açıklamaktadırlar.Tüm uzmanlık alanlarındaki cerrahlar ve özellikle anestezistler, tanı konmamış obstrüktif uyku apnesinin yaygın olması nedeniyle, donanımlı ameliyathanelerde ve entübasyonu kolaylaştıracak teknolojik sistemlerin varlığında operasyonun başlatılmasını amaçlamaktadırlar.
Obstrüktif uyku apnesi riski taşıyan ve henüz tanı konulmamış olan hastalara anestezi verilirken dikkatli olunması gerekmektedir.
Perioperatif komplikasyon gelişme riski sadece obstrüktif uyku apnesinin varlığı ile değil aynı zamanda şaşırtıcı bir şekilde komorbidite ile de artmaktadır. Obstrüktif uyku apnesi olan hastalarda hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalıklar diğer hastalardan daha sık görülür.
Obstrüktif uyku apnesi olduğu veya klinik belirtilerden şüphelenildiği (obezite, sınırlı ağız açıklığı veya geniş bir dil) olan herhangi bir hasta, aksi ispat edilinceye kadar zor bir hava yolu olarak değerlendirilmelidir. Orotrakeal entübasyon, özellikle obstrüktif uyku apneli obez hastalarda aşırı derecede zor olabilir ve postoperatif hava yolu tıkanıklığı nedeniyle şişme veya kanama beklenmelidir. Tüm hastalarda asıl amaç, hipoksemiye veya hiperkapni ile sonuçlanan yetersiz ventilasyon ve oksijenasyondan ve taşikardi, aritmi ve hipertansiyon gibi morbidite ve mortalitenin artmasına yol açan tüm ilişkili hemodinamik değişikliklerden kaçınmaktır.
Kaynak linkler >>
- Risks of general anaesthesia in people with obstructive sleep apnoea
- Sleep Apnea and Anesthesia
- Obstructive Sleep Apnea—a Perioperative Risk Factor
Dr. Murat Enöz
KBB & BBC Uzmanı (MD, Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgeon - ENT Doctor in Istanbul)
Muayenehane (Private Office):
Adres (Address): İncirli Cad., No:41, Kat:4, Dilek Pastanesi Üstü (Dilek Patisserie Building), Posta kodu: 34147, Bakırköy - İstanbulRandevu Tel (Appointment Phone): 0212 561 00 52
E-mail: muratenoz@gmail.com
Cep tel (Mobile phone): (+90) 533 6550199
Fax: (+90) 212 542 74 47
Yorumlar
Yorum Gönder