Bademcik taşı herkeste olur mu?
Bademcik taşı, özellikle bademcikleri üzerinde derin çukurları (kript) bulunan hastalarda daha sık olarak görülmektedir ve bazen bademciklerin dış yüzeyinde taş görünümü olmaksızın, bademcik dokusu içerisinde taş bulunabilmektedir.
Bademcik taşı kendiliğinden düşer mi?
Bademcik taşları büyüdüklerinde kendiliğinden düşebildikleri gibi; öksürme ya da bir yiyeceğin çarpması sonucunda da düşebilmektedir. İnternet ortamında "bademcik taşı temizleme aleti" ya da "bademcik taşı temizleme seti" olarak satılan ürünleri doktorunuza danışmadan kullanmayınız.
Bademcik taşı düşürme
Maalesef bazen tıbbın yetersiz kaldığı durumlardan bir tanesi olan ağız kokusu (halitozis)' i olan hastalar, bademcik yüzeylerindeki taşların temizlenmesinin ağız kokusu için kalıcı ve doğru bir yöntem olduğunu düşünerek kbb uzmanlarına başvurabilmektedirler.
Bademcik taşı temizliği, sadece bademcik taşlarının genellikle kısmi olarak uzaklaştırılması işlemidir ve bademcik taşı temizlenmesi ensasında bademciklerde kanama ya da taşın alt solunum yollarına aspirasyonu riski bulunmaktadır. Bademcik taşı olan hastalarda, bademcik yüzeylerinin lazer ya da koblatör gibi değişik cihazlarla pürüzsüzleştirilmesi işlemi ya da kısmi bademcik dokusu uzaklaştırılması (parsiyel tonsillektomi) işlemleri de yapılabilmektedir. Maalesef bu işlemler de genellikle geçici ya da kısmi fayda sağlamaktadır. Bademcik taşı olan hastalarda en etkili ameliyat bademciklerin tamamen alınmasıdır. Kansız ve bıçaksız ameliyat yöntemi olan "Thermal Welding Yöntemi İle Bademcik Ameliyatı" bademcik taşı olan hastalarda parsiyel bademcik ameliyatları yapılabilmektedir.
Ağız kokusu nedenleri genellikle çok bait ve kolayca anlaşılamayabilmektedir. Örneğin reflü, diş eti hastalıkları kronik sinüzit, kronik farenjit gibi birçok nedene bağlı olarak da ağız kokusu ortaya çıkabilmektedir. Bazen bu nedenlerden birie ya da birkaçı birarada bulanabilmektedir.
Sadece ağız kokusu olduğu için "ben gidip bademcik taşımı temizletip, garantili olarak ağız kokusundan kurtulayım ..." düşüncesi sizde hayal kırıklıklarına neden olmadan lütfen bademcik taşı ve tedavisi ile ilgili araştırma yapmanızı öneririm.
Bademcik taşı ile ilgili önceden yazdığım ayrıntılı bilgiler içeren makaleler >>
- Bademcik Taşı (Magma)
- Bademcik Taşı ve Bademcik İltihabı Arasındaki Farklar
- Bademcik Taşı (Magma) ve Uyku Apnesi Sendromu Belirtileri Olan Hastamıza Thermal Welding Yöntemi İle Bademcik Ameliyatı Yaptık!
Bademcik taşı temizleme işlemi işaret parmağı ve tırnak ucuyla yapılmış. Bazen şah damarının büyük dalları bademciklere çok yakın hatta bademciklerin önünden geçebilmektedir. Çıkan enfekte materyal alt solunum yollarına kaçabilirdi ve kanamaya neden olabilirdi. Ağız kokusuna neden olabilecek reflü, geniz akıntısı ya da diş eti hastalığı olan hastaların, teşhis konulması için kendi kendilerine bu işlemi yapması doğru bir uygulama olmayacaktır. Zaten bu şekilde yapılan kısmi taş temizliği sadece geçici bir süre rahatlama sağlayabilir ve ağız kokusu için garantili bir tedavi aracı olarak sunulması doğru değil.
Saygın bir sağlık web sitesi olan www.medicalnewstoday.com' da yayınlanan "Bad Breath (Halitosis): Causes, Diagnosis and Treatment (Kötü Nefes (Halitoz): Sebepler, Teşhis ve Tedavi)" isimli makaleden aldığım önemli bilgileri aşağıda eklemek isterim (makale linki:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/166636.php):
"Kötü nefes kokusu (halitozis, fetor oris olarak da bilinir), küresel olarak insanların yaklaşık% 25'ini etkiler. Halitozis için genllikle bir hastada birden fazla olası neden mevcuttur vardır. Halitozis önemli endişe, utanç ve anksiyete neden olabilir.
Kötü Nefes Kokusuyla İlgili Hızlı Bilgiler:
• Kötü nefesin dünyadaki 4 kişiden 1 kişiyi etkilediği tahmin edilmektedir
• Halitozisin en yaygın nedeni ağız hijyeninin kötü olmasıdır
• Ağız içinde yiyecek parçacıkları bırakılırsa, bakteriler tarafından parçalanmaları kükürt bileşiklerini üretir
• Sigara, diş çürümesi ve alkol tüketimi gibi bir takım yaygın ağız kokusu nedenleri mevcuttur
• Ağzı nemli tutmak ağız kokusunu azaltabilir.
• Çocuklarda kötü nefes kokusu burun boşluğunda sıkışıp kalan bir yabancı cisime de bağlı olabilir
• Kötü nefesin daha nadir nedenleri bağırsak tıkanıklığı, ketoasidoz ve aspirasyon pnömonisidir
• Kötü nefes için en iyi tedavi düzenli fırçalama, diş ipi ve hidrasyon
• Kilo diyetleri, keton oluşması nedeniyle kötü nefese neden olabilir
• Nefes kokusuna kesin çözüm arıyorsanız birden fazla nedenin altta yatabileceğini ve her birine yönelik tedavi gerekebileceği unutulmamalıdır.
Halitozis Nedir?
Kötü nefes belirli hastalıklarla ilişkili olmasına rağmen, ağız hijyeni en yaygın nedenidir.
Kötü nefes kokusu, önemli psikolojik sıkıntıya neden olabilen yaygın bir sorundur. Bir takım potansiyel nedenler ve tedaviler mevcuttur. Halitozis, insanların diş bakımı talep ettikleri üçüncü en yaygın nedendir (diş çürüğü ve diş eti hastalığından sonra). Kötü nefesin en yaygın nedeni kötü diş hijyenidir. Bakteriler yiyecek parçacıklarını parçalayarak koku oluşumuna neden olan sülfür bileşikleri üretirler. Gelişmiş ev hijyeni ve sigarayı bırakma gibi önlemler ve yaşam tarzı değişiklikleri genellikle sorunu ortadan kaldırabilir. Kötü nefes devam ederse, bununla birlikte alttaki nedenleri kontrol etmek için bir doktora gitmeniz önerilir.
Halitozis Belirtileri
Nefes alırken özel koku hissedilmesi, sorunun nedenine bağlı olarak değişebilir. Hastanın kendisinin kokuyu değerlendirmesi çok zor olduğu için; hastanın ağzının kokusunu ölçmek için yakın bir arkadaşına veya akrabanıza sorması en iyi araçtır. Kokuyu kontrol etmenin bir diğer yolu hastanın bileklerini yaladıktan sonra kurutması ve koklamasıdır (bileğiniz kötü kokursa, nefesinizin kötü kokması ihtimali yüksektir). Bazı kişiler ağız kokusu az veya hiç olmasa bile nefesleri konusunda endişe duymaktadır; bu durum halitofobi olarak adlandırılır ve obsesif ağız temizleme davranışına neden olabilir.
Ağız Kokusu Nedenleri (ağız kokusu neden olur ve nasıl geçer?)
Kötü nefesin potansiyel nedenleri aşağıdakileri içerir:
• Tütün: Tütün ürünleri kendi ağız kokularına neden olur. Ayrıca diş eti hastalığının şişkinliğini artırırlar ve bu da ağızda kötü bir nefes alabilirler. Kötü nefesle ilgili en önemli faktörlerden biri sigara dumanıdır.
• Yiyecek: Dişlerdeki yapışkan parçacıkların parçalanması kokulara neden olabilir. Soğan ve sarımsak gibi bazı gıdalar da ağız kokusu oluşturabilir. Sindirildikten sonra, yıkım ürünleri kan içinde akciğerlere taşınırlar ve burada nefeslerini etkilerler (bademcik taşı bitkisel tedavisi için özel bir beslenme tarzı olmasa da; bademcik taşı oluşumunu ve reflüyü azaltmak için su oranı yüksek ürünlerin tüketilmesi, gece yatmadan 2 saat önce midede uzun süre kalan yiyeceklerin ve asitli ürünlerin tüketilmemesi uygun olabilir).
• Kuru ağız: Tükürük doğal olarak ağzı temizler. Ağız doğal olarak kuru ise (örneğin, sabahları) veya spesifik bir hastalıktan (örneğin, kserostomi) dolayı kuru ise, koku oluşabilir
• Diş hijyeni: Fırçalama ve diş ipi kullanılması düzenli değilse plak denilen bir bakteri filmi oluşur. Bu plak, dişetleri tahriş edebilir ve periodontitis adı verilen dişler ve diş etleri arasında birikim ceplerine neden olabilir. Düzenli veya uygun şekilde temizlenmemiş protezlerde ayrıca, halitozise neden olan bakteriler de bulunabilir
• Açlık diyetleri: Açlık ve düşük karbonhidrat yeme programları, halitozise neden olabilir. Bunun nedeni, ketonlar denilen kimyasalların üretildiği yağların parçalanmasıdır. Bu ketonların güçlü bir aroması vardır.
• Uyuşturucular: Bazı ilaçlar tükürüğü azaltabilir ve bu nedenle kokuları arttırabilir. Diğer ilaçlar, parçalanır ve nefesle kimyasal salınırken koku üretebilir. Örnekler angina tedavisinde kullanılan nitratları, bazı kemoterapi ilaçlarını ve fenotiyazinler gibi bazı sakinleştiricileri içerir. Büyük dozlarda vitamin takviyeleri alan bireyler ayrıca ağız kokusu eğilimli olabilirler
• Ağız, burun ve boğaz ile ilgili sorunlar: Bazen küçük, bakteri kaplı taşlar boğazın arkasındaki bademcikler üzerinde oluşabilir (bademcik taşı - magma) ve koku üretir. Ayrıca, burun, boğaz veya sinüslerde enfeksiyon veya iltihap halitozise neden olabilir
• Yabancı cisim: Kötü nefes (özellikle çocuklarda), burun boşluğuna yabancı cisim kaçması durumunda ortaya çıkabilir.
• Hastalıklar: Bazı kanserler, karaciğer yetmezliği ve diğer metabolik hastalıklar ürettikleri kimyasalların belirli karışımlarına bağlı olarak halitozise neden olabilirler. Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH) mide asitlerinin düzenli reflüden dolayı kötü nefes almasına neden olabilir.
Ağız kokusunun nadir nedenleri:
Daha önce de belirtildiği gibi ağız kokusunun en yaygın nedeni ağız hijyenidir ancak diğer durumlar da suçlanabilir.
Kötü nefesin daha nadir nedenleri şunları içerir:
• Ketoasidoz: Diyabetli bir kişinin insülin seviyeleri çok düşük olduğunda, vücutları artık şeker kullanamaz ve bunun yerine yağ depoları kullanmaya başlayamaz. Yağ bozulduğunda, ketonlar üretilir ve birikir. Ketonlar çok sayıda bulunursa zehirli olabilirler ve belirgin ve tatsız bir nefes kokusu üretirler. Ketoasidoz ciddi ve potansiyel olarak hayatı tehdit eden bir durumdur.
• Bağırsak tıkanıklığı: Özellikle barsak tıkanıklığı olması durumunda, uzun süre kusma dönemi yaşarsa nefes dışkı gibi kokabilir
• Kronik böbrek yetmezliği: Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda amonyak veya idrara benzer bir koku görülmüştür. Normal olarak böbrekler tarafından giderilen atık ürünler kan dolaşımında birikmeye bırakılır.
• Bronşiektazi: Solunum yollarının normalden daha geniş olması, kötü bir solunum yol açan mukus birikimi için uzun süreli bir durumdur
• Aspirasyon pnömonisi: Kusmuk, tükürük, yiyecek veya sıvılardan dolayı akciğerlerde veya havayollarında ödem veya enfeksiyona neden olarak ağız kokusunun ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Halitozis Teşhisi
Genellikle bir diş hekimi hastanın nefes kokusunu alıp kokuyu altı puan yoğunluk skalasına göre (Odor Intensity Scales for Enforcement, Monitoring ... - St. Croix Sensory) değerlendirebilir. Diş hekimi dilin arka tarafını kazıyabilir ve bu alan genellikle aroma kaynağı olabileceğinden kazıntı kokusunu alabilir.
Kokuyu daha hassas bir şekilde değerlendirebilen çeşitli gelişmiş dedektörler vardır, bunlar arasında şunlar bulunur:
• Halimetre: Düşük sülfür seviyelerini tespit eder
• Gaz kromatografisi: üç uçucu kükürt bileşimini ölçer - hidrojen sülfür, metil merkaptan ve dimetil sülfür
• BANA testi: halitoz neden bakteriler tarafından üretilen spesifik bir enzim için önlemler
• Beta-galaktosidaz testi: Beta-galaktosidaz enziminin seviyeleri ağız kokusu ile ilişkili bulunmuştur.
Ağız Kokusu Tedavisi
Ağız hijyeni, ağız kokusu sorunlarının çoğunun anahtarıdır.
Ağız kokusu azaltmak için en iyi yöntem ağız hijyenidir. boşlukların önüne geçilmesini sağlar ve diş eti hastalığının olasılığını azaltır.
Bireylerin yılda iki kez kontrol için diş hekimini ziyaret etmeleri önerilir.
Diş hekimi, antibakteriyel bir ajan veya antibakteriyel bir gargara içeren bir diş macunu önerebilir.
Alternatif olarak, eğer diş eti hastalığı mevcut ise dişeti ve dişler arasındaki ceplerde bakteri oluşumunu gidermek için temizlik gerekebilir.
Ağız kokusu için ilaç tedavisi genelde kalıcı bir etki için düşünülmemektedir. Belki "mideden gelen ağız kokusu nasıl giderilir?" sorusuna cevap olarak "anti-reflü ilaçları ve mideden asit üretimini azaltan ilaçların kullanılması, diyet yapılması ve gastroenteroloji uzmanına danışılması gerekebilir" şeklinde cevaplanılabilir.
Ağız kokusu nasıl önlenir?
Kötü nefes için diğer yaşam tarzı değişiklikleri ve evde yapılabilecekler şunları içerir ("ağız kokusu nasıl giderilir evde?" diye düşünüyorsanız dikkate alabileceğiniz pratik uygulamalar):
• Diş fırçalama: Günde en az iki kez fırçalayın, ancak tercihen her yemekten sonra fırçalayın.
• Diş ipi: diş ipi yiyecek parçacıklarının birikmesini ve dişlerin arasından plak oluşturmayı azaltır - fırçalama yalnızca diş yüzeyinin yaklaşık% 60' ını temizler
• Temiz protezler: Ağzınıza gelen herhangi bir şey - protez, köprü, ağız koruyucusu - her gün tavsiye edildiği şekilde temizlenmelidir. Temizlik, bakterilerin oluşmasını ve ağza geri taşınmasını önler. Her 2-3 ayda bir diş fırçası değiştirme benzer nedenlerle önemlidir
• Dili Fırçalamak: Bakteriler, gıda maddeleri ve ölü hücreler çoğunlukla dil üzerinde, özellikle sigara içenlerde veya özellikle ağız kuruluğu olanlarda oluşur. Bazen bir dil kazıyıcı yararlı olabilir
• Ağız kuruluğundan kaçının: Bol su içirin. Her ikisi de ağzı kurutun, alkolden ve tütünden kaçının. Sakız veya tatlı bir emilim (tercihen şekersizdir) tükürük üretimini teşvik etmeye yardımcı olabilir. Ağız kronik olarak kuru ise, doktora başvurmak ve tükürük akışını tetikleyen ilaçları danışmak uygun olabilir.
• Diyet: Soğan, sarımsak ve baharatlı yiyeceklerden kaçının. Şekerli gıdalar da ağız kokusu ile bağlantılıdır. Kahve ve alkol tüketimini azaltın. Kaba gıdalar içeren bir kahvaltı yemek dilden temizlemeye yardımcı olabilir.
Ağız kokusu önleyici ilaç olarak pazarlanan ilaçları ya da bitkisel ürünleri dokturunuza danışmadan kullanmayınız.
Yukarıda listelenen faktörlerin kontrol altında olmasına rağmen nefes kokusu devam ederse, bir kişinin diğer koşulları ekarte etmek için daha ileri testler için bir doktora gitmesi önerilir.
Yukarıdaki sarı vurgulu paragraftan sonraki bölüm tamamen alıntıdır. Lütfen videodaki gibi "taşımı temizleteyim" ya da "bademciklerimi masajla kontrol ettireyim ve garantili ağız kokusundan kurtulayım" şeklinde düşünmeyin. Ağız kokusu bakımı için öncelikle olarak bir kbb uzmanına ve diş hekimine danışın.
Dr. Murat Enöz
KBB & BBC Uzmanı (MD, Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgeon - ENT Doctor in Istanbul)
KBB & BBC Uzmanı (MD, Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgeon - ENT Doctor in Istanbul)
Muayenehane (Private Office):
Adres (Address): İncirli Cad., No:41, Kat:4, Dilek Pastanesi Üstü (Dilek Patisserie Building), Posta kodu: 34147, Bakırköy - İstanbulRandevu Tel (Appointment Phone): 0212 561 00 52
E-mail: muratenoz@gmail.com
Cep tel (Mobile phone): (+90) 533 6550199
Fax: (+90) 212 542 74 47
Yorumlar
Yorum Gönder