Bademcik ameliyatı 3000 yıldan fazla bir süredir tarif edilmiştir. Son yıllarda bademcik ameliyatı sonrasında iyileşmenin hızlı olması, komplikasyonların azaltılması ve anatominin korunması amacıyla birçok farklı bademcik ameliyatı tekniği tanımlanmıştır. Bu Standart tonsillektominin çeşitli modifikasyonları yıllar içinde, monopolar veya bipolar elektrokoter, lazer, harmonik neşter ve bipolar radyofrekans kullanarak bademciklerin diseksiyonunu, thermal welding, plasma tekniği şeklinde yeniden tanımlanmıştır. İlk kullanıldığında, bu tekniklerin tümü daha az ağrıya neden olacak veya geleneksel keskin diseksiyondan daha düşük kanama insidansına sahip olacak şekilde tanıtılmıştır. Bunların yanında, bademciklerin tam olarak alınması yerine, kısmi olarak doku çıkarılması ve bademcik küçültülmesi ameliyatları da tanımlanmıştır.
Bademciklerin tamamen alınması yerine; bademcik küçültme ameliyatının yapılmasındaki esas maç, vücuda ait bir dokunun korunması ve mümkün olan en az anatomik değişikliğin sağlanmasıdır. Bademcikler boğazımızda bulunan 5 adet Waldeyer Lenf Düğümü Halkası' nın bir parçasıdır ve tamamen alındıklarında diğer lenf düğümleri büyüyerek onun görevlerini üstlenmektedir.
Kısmi bademcik ameliyatının olası dezavantajları aşağıdaki gibi sayılabilir:
- Bademciklerin yeniden büyümesi ve yeniden ameliyat gereksinimi. Son on yılda, adenotonsiller hiperplazinin neden olduğu tıkayıcı uyku bozukluğu olan çocuklarda kısmi tonsillektomili adenoidektomi, kalan tonsiller doku büyümesi hakkında tartışma yaratarak yeniden canlanmıştır. Bademciklerin yeniden büyümesi yaşa, çevreye ve genetik özelliklere bağlı olabilir (kaynak >> Why do palatine tonsils grow back after partial tonsillectomy in children?). Parsiyel tonsillektomi, büyüme ve dolayısıyla tıkayıcı semptomların nüksetmesi için önemli bir potansiyele sahip olabilir. Bu yeniden büyümenin nedeni bilinmemekle birlikte, bu sorun cerrahlar tarafından hatırlanmalı ve tonsillotomi öncesi ailelerden bilgilendirilmiş onam alınmalıdır (kaynak >> Tonsillar regrowth following partial tonsillectomy with radiofrequency).
- Sık bademcik enfeksiyonu geçiren hastalarda, kısmi bademcik ameliyatı sonrasında iştah ve semptom düzelmesi, tam bademcik ameliyatlarındaki kadar olmayabilir (kaynak >> Comparative Effectiveness of Partial versus Total Tonsillectomy in Children: A Systematic Review). Özellikle yüksek ateşle giden bademcik enfeksiyonları (PFAPA Sendromu gibi), bademcik dokusundan salgılana ve genel enfeksiyon belirtilerine etki edebilecek maddeler olabilir. Bademcik dokusunun tamamen alınmaması durumunda, ameliyat öncesindeki kadar olmasa da; ameliyat sonrasında enfeksiyon belirtileri azalarak devam edebilir. Tekrarlayan enfeksiyonlar nedeniyle yapılan tam bademcik ameliyatlarından sonra genelde ortaya çıkan iştah artışı, parsiyel tonsillektomi sonrasında çok belirgin olmayabilir (buna karşıt görüş bildiren çalışmalar da mevcuttur "Tonsillotomi, kısa vadeli ölçümlerde tonsillektomiye göre avantajlı olabilir ve obstrüktif semptomların çözülmesinde, yaşam kalitesinde ve postoperatif immün fonksiyonda önemli bir fark yoktur" kaynak >> Tonsillectomy versus Tonsillotomy for Sleep-Disordered Breathing in Children: A Meta Analysis").
- Özellikle iri bademcikleri olan ve uyku apnesi belirtileri olan hastalarda, parsiyel tonsillektomi yerine, standart tonsillektomi ameliyatı uzuan dönem cerrahi başarı için daha avantajlı olabilir (kaynak >> Polysomnography outcomes for partial intracapsular versus total tonsillectomy). Tıkayıcı uyku apnesi sendromu olan hastalarda mümkü olan hava yolu açıklığının en iyi şekilde arttırılması ve uykuda hava yolu darlığının azaltılması amacıyla bademciklerin tam alınması uygun olabilir.
- Parsiyel tonsillektomi sonrasında yapılan standart tonsillektomi ameliyatı riskleri daha fazla olabilir. Önceden kısmi bademcik ameliyatı yapılmış olan ve yeniden bademcik ameliyatı yapılması planlanan hastalarda, doku diseksiyonu zorluğu ve ameliyat sonrasındaki bademcik kapsülünün daha zor diseke edilmesi nedeniyle ameliyat esnasındaki kanama riski ve ameliyat sonrasındaki ağrı miktarı daha fazla olabilir (ayrıca bu şekilde hastalar bademcik ameliyatı için 2 defa genel anestezi almış oluyorlar).
Benzer makale >> Bademcik Ameliyatı (Tonsillektomi) İle İlgili Farklı Bilgiler, Sizden Gelen Bazı Sorular ve Cevapları
Daha az invaziv, ancak benzer derecede etkili bir teknik arayışında olan kulak, burun ve boğaz uzmanları eski bir prosedürü, tonsillotomi veya kısmi tonsillektomiyi tekrar ziyaret uygulamaya başlamışlardır. Ancak bu durumda çağdaş teknoloji ve yeni cihazlar ile gerçekleştirmektedir. İşlem, bademcik boyutunda küçültme, kısmen yumuşak dokuyu tıraşlayan çok küçük, yüksek hızlı bir cihaz olan endoskopik bir mikrodebrider, lazer, koblatör gbi cihazların kullanılarak bademciklerin küçülmesi anlamın gelmektedir. Parsiyel tonsillektomi tonsil kapsülünü korurken; bademciklerin hava yolunu daraltan bölümlerinin çoğu ortadan kaldırılmaktadır. Kapsül bütünlüğü korunur ve yutak kasları kasları üzerinde doğal bir biyolojik pansuman bırakılır, bu da yaralanmaları, iltihaplanmalarını ve enfeksiyonlarını önler. İşlem daha az ameliyat sonrası ağrı, daha hızlı iyileşme ve belki daha az gecikmiş komplikasyonlarla sonuçlanabilir.
Dr. Murat Enöz
KBB & BBC Uzmanı (MD, Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgeon - ENT Doctor in Istanbul)
Bademciklerin tamamen alınması yerine; bademcik küçültme ameliyatının yapılmasındaki esas maç, vücuda ait bir dokunun korunması ve mümkün olan en az anatomik değişikliğin sağlanmasıdır. Bademcikler boğazımızda bulunan 5 adet Waldeyer Lenf Düğümü Halkası' nın bir parçasıdır ve tamamen alındıklarında diğer lenf düğümleri büyüyerek onun görevlerini üstlenmektedir.
Parsiyel Tonsillektomi Ameliyatının Dezavantajları
Bademciklerin tam olarak alınması yerine küçültülmesi ya da kısmi doku çıkarılması (parsiyel tonsillektomi), her zaman tam bademcik ameliyatı kadar avantajlı değildir.Kısmi bademcik ameliyatının olası dezavantajları aşağıdaki gibi sayılabilir:
- Bademciklerin yeniden büyümesi ve yeniden ameliyat gereksinimi. Son on yılda, adenotonsiller hiperplazinin neden olduğu tıkayıcı uyku bozukluğu olan çocuklarda kısmi tonsillektomili adenoidektomi, kalan tonsiller doku büyümesi hakkında tartışma yaratarak yeniden canlanmıştır. Bademciklerin yeniden büyümesi yaşa, çevreye ve genetik özelliklere bağlı olabilir (kaynak >> Why do palatine tonsils grow back after partial tonsillectomy in children?). Parsiyel tonsillektomi, büyüme ve dolayısıyla tıkayıcı semptomların nüksetmesi için önemli bir potansiyele sahip olabilir. Bu yeniden büyümenin nedeni bilinmemekle birlikte, bu sorun cerrahlar tarafından hatırlanmalı ve tonsillotomi öncesi ailelerden bilgilendirilmiş onam alınmalıdır (kaynak >> Tonsillar regrowth following partial tonsillectomy with radiofrequency).
- Sık bademcik enfeksiyonu geçiren hastalarda, kısmi bademcik ameliyatı sonrasında iştah ve semptom düzelmesi, tam bademcik ameliyatlarındaki kadar olmayabilir (kaynak >> Comparative Effectiveness of Partial versus Total Tonsillectomy in Children: A Systematic Review). Özellikle yüksek ateşle giden bademcik enfeksiyonları (PFAPA Sendromu gibi), bademcik dokusundan salgılana ve genel enfeksiyon belirtilerine etki edebilecek maddeler olabilir. Bademcik dokusunun tamamen alınmaması durumunda, ameliyat öncesindeki kadar olmasa da; ameliyat sonrasında enfeksiyon belirtileri azalarak devam edebilir. Tekrarlayan enfeksiyonlar nedeniyle yapılan tam bademcik ameliyatlarından sonra genelde ortaya çıkan iştah artışı, parsiyel tonsillektomi sonrasında çok belirgin olmayabilir (buna karşıt görüş bildiren çalışmalar da mevcuttur "Tonsillotomi, kısa vadeli ölçümlerde tonsillektomiye göre avantajlı olabilir ve obstrüktif semptomların çözülmesinde, yaşam kalitesinde ve postoperatif immün fonksiyonda önemli bir fark yoktur" kaynak >> Tonsillectomy versus Tonsillotomy for Sleep-Disordered Breathing in Children: A Meta Analysis").
- Özellikle iri bademcikleri olan ve uyku apnesi belirtileri olan hastalarda, parsiyel tonsillektomi yerine, standart tonsillektomi ameliyatı uzuan dönem cerrahi başarı için daha avantajlı olabilir (kaynak >> Polysomnography outcomes for partial intracapsular versus total tonsillectomy). Tıkayıcı uyku apnesi sendromu olan hastalarda mümkü olan hava yolu açıklığının en iyi şekilde arttırılması ve uykuda hava yolu darlığının azaltılması amacıyla bademciklerin tam alınması uygun olabilir.
- Parsiyel tonsillektomi sonrasında yapılan standart tonsillektomi ameliyatı riskleri daha fazla olabilir. Önceden kısmi bademcik ameliyatı yapılmış olan ve yeniden bademcik ameliyatı yapılması planlanan hastalarda, doku diseksiyonu zorluğu ve ameliyat sonrasındaki bademcik kapsülünün daha zor diseke edilmesi nedeniyle ameliyat esnasındaki kanama riski ve ameliyat sonrasındaki ağrı miktarı daha fazla olabilir (ayrıca bu şekilde hastalar bademcik ameliyatı için 2 defa genel anestezi almış oluyorlar).
Benzer makale >> Bademcik Ameliyatı (Tonsillektomi) İle İlgili Farklı Bilgiler, Sizden Gelen Bazı Sorular ve Cevapları
Parsiyel Tonsillektomi Ameliyatının Avantajları
Total tonsillektomi (adenoidektomi ile birlikte) çoğu çocuğun üst solunum yolundaki tıkanıklığı ortadan kaldırarak gece boyunca solunumun artmasına neden olur. Tam bademcik ameliyatı etkili olmasına rağmen, hastalarda bademcik dokusunun tamamen alınmasının yanında ısı hasarı yapan yöntemler kullanıldığında uzun bir iyileşme süresi anlamına gelmektedir.Daha az invaziv, ancak benzer derecede etkili bir teknik arayışında olan kulak, burun ve boğaz uzmanları eski bir prosedürü, tonsillotomi veya kısmi tonsillektomiyi tekrar ziyaret uygulamaya başlamışlardır. Ancak bu durumda çağdaş teknoloji ve yeni cihazlar ile gerçekleştirmektedir. İşlem, bademcik boyutunda küçültme, kısmen yumuşak dokuyu tıraşlayan çok küçük, yüksek hızlı bir cihaz olan endoskopik bir mikrodebrider, lazer, koblatör gbi cihazların kullanılarak bademciklerin küçülmesi anlamın gelmektedir. Parsiyel tonsillektomi tonsil kapsülünü korurken; bademciklerin hava yolunu daraltan bölümlerinin çoğu ortadan kaldırılmaktadır. Kapsül bütünlüğü korunur ve yutak kasları kasları üzerinde doğal bir biyolojik pansuman bırakılır, bu da yaralanmaları, iltihaplanmalarını ve enfeksiyonlarını önler. İşlem daha az ameliyat sonrası ağrı, daha hızlı iyileşme ve belki daha az gecikmiş komplikasyonlarla sonuçlanabilir.
Dr. Murat Enöz
KBB & BBC Uzmanı (MD, Otorhinolaryngology, Head and Neck Surgeon - ENT Doctor in Istanbul)
Muayenehane (Private Office):
Adres (Address): İncirli Cad., No:41, Kat:4, Dilek Pastanesi Üstü (Dilek Patisserie Building), Posta kodu: 34147, Bakırköy - İstanbulRandevu Tel (Appointment Phone): 0212 561 00 52
E-mail: muratenoz@gmail.com
Cep tel (Mobile phone): (+90) 533 6550199
Fax: (+90) 212 542 74 47
Yorumlar
Yorum Gönder